این مسئله با واکنش ها و تحلیل های زیادی روبرو شد، به طوری که بسیاری از کارشانان آن را خارج از یک طرح کارشناسی دانستند. «نود اقتصادی» در سلسله مصاحبه هایی با اساتید اقتصاد دانشگاه به این مسئله پرداخته است.
دولت با وام یک میلیون تومانی یارانه دو سال مردم را جلوتر به آنها پرداخت کرده
ساسان شاه ویسی تحلیلگر مسائل اقتصادی نوشت: در بحرانهایی مانند کرونا باید منحنی بحران به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد و شدت و ضعف آن در حوزه های اثر گذار به دست بیاید سپس اقدامات سازنده مبتنی با این منحنی انجام شود.
ما در دوران کرونا همانطور که تصمیم گرفتیم سیاستهای حوزه سلامت خود را ارتقا دهیم باید در حوزه اقتصاد هم سیاستهای خود را ارتقا می دادیم. لایحه بودجه ۹۹ بسیار مورد نقد قرار داشت که متاسفانه مجلس بدون آسیب شناسی آن را به شورای نگهبان داد.
(b).jpg)
در این شرایط هم بهتر بود ابتدا لایحه بودجه مورد آسیب شناسی جدی قرار می گرفت. ما با کسری بودجه و منابع در لایحه بودجه رو به رو هستیم و ابزارهایی که در بودجه به کار گرفته شده به این کسری ها دامن می زند.
ابزارهای پساکرونا برای اقتصاد کشور هم باید حمایتی باشد و هم توسعه ای اما رویکرد درون زا باید آن در به کار گرفته شود. صحبتهای چند شب قبل آقای نهاوندیان در تلویزیون نشان داد که متاسفانه دولت هنوز به اهمیت رویکردهای درون زا پی نبرده است. در خواست استقراض از صندوق بین المللی پول هم این مسئله را به خوبی نشان داد.
بسیاری از کشورها مانند اتحادیه اروپا، آمریکا، چین، ژاپن، کره جنوبی و هند بسته های حمایتی مختلفی را در نظر گرفته اند. در این بسته ها برخورد مناسبی هم با طرف عرضه و هم با طرف تقاضا انجام شده است.
اختصاص ۲۳ هزار میلیارد تومان برای وام یک میلیون تومانی تحریک پذیری لازم را انجام نمی دهد. اتفاقی هم که دیروز در مورد افزایش ۱۵ درصدی دستمزدها رخ داد نشان داد که رویکرد دولت در تحریک پذیری طرف عرضه با اشکالات بنیادینی رو به رو است.
اگر این وام یک میلیون تومانی را تقسیم بر ۲۴ کنیم متوجه می شویم که دولت یارانه دو سال اشخاص را به صورت وام به آنها پرداخت می کند و در واقع این پول خودشان است. این بسته را نمی توان یک بسته ایجاد تحریک تفسیر کرد و فقط برخی از مطالبات مردم را جلو انداخته است.
بسیاری از خانوارها قبل از بهمن ۹۸ که مسئله کرونا بروز کرده بود، به دلیل سیاستهای دولت در دو سال گذشته با مشکل رو به رو شده بودند. حالا وام یک میلیون تومانی فشار را به آنها بیشتر می کند.
جریان ایجاد نقدینگی در سال ۹۸ بسیار شدید بود و در حالی که بسیاری کسب و کارها دو ماه است متوقف شده اند. بازهم روند نقدینگی در کشور رو به افزایش است. اگر دولت از این انباشت نقدینگی مالیات می گرفت وضعیت ما به مراتب می توانست بهتر باشد و نقدینگی به سمت تولید و کنترل شدن حرکت کند.
تاکنون دولت تمام تصمیمات در مورد کرونا را با تاخیر گرفته و شما دیدید که بسته شدن شهرها با تاخیر انجام شد و وزارت کشور در این خصوص دیر عمل کرد. در مورد بسته ۱۰۰ میلیاردی حمایت از کسب و کارها و بسته ۲۳ هزار میلیاردی وامهای یک میلیون تومانی هم عملکرد دولت به همین شکل بوده است.
وام یک میلیون تومانی برای خانوارهایی که هیچ شاغلی ندارند، کافی نیست
میثم موسایی استاد اقتصاد دانشگاه تهران نیز در خصوص اختصاص وام یک میلیون تومانی به سرپرستان خانواده‌های یارانه بگیر اظهار کرد: این وام در حد خودش کمک کننده است ولی کافی نیست. قبل از کرونا ۲۶ درصد خانوارهای کشور هیچ شاغلی نداشتند و اکنون این وضعیت بدتر شده است.
وی افزود: پیشنهاد می دهم اقساط این وام را بلافاصله از ماه بعد از یارانه نقدی سرپرستان خانوار کم نکنند و یک فرصت ۳ یا ۴ ماهه به آنها بدهند.
این اقتصاددان در ارزیابی خود از میزان حمایت‌های دولت از کسب و کارهای زیان داده ناشی شیوع ویرس کرونا بیان کرد: دولت تنها می تواند از راه وام و تسهیلات بانکی به این کسب و کارها کمک کند و منبع درآمد دیگری ندارد، زیرا وضعیت فروش نفت و اخذ مالیات مناسب نیست. روی منابع خارجی هم حسابی نمی توان کرد.
موسایی گفت: بعید است که صندوق بین المللی پول وامی به ایران بدهد، زیرا برای این کار باید ۸۵ درصد آرا را به دست بیاورد که دولت آمریکا سهمی بیش از ۱۵ درصد را در این صندوق دارد و کشورهایی مثل عربستان و رژیم صهیونیستی در این صندوق به وام دهی به ایران رای منفی می دهند.
وی بیان کرد: اگر دیپلماسی قوی به کار گرفته شود، نیازی به اخذ وام از این صندوق هم نداریم و می‌توانیم با آزاد کردن بخشی از ذخایر ارزی کشورمان مشکلات کنونی را پشت سر بگذاریم.
تاثیر وام یک میلیون تومانی در قدرت خرید مردم با توجه به تورم ۴۰ درصدی بسیار محدود است
کمیل طیبی استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان نیز نوشت: پرداخت وام یک میلیون تومانی به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر یک نوع تسهیلات با نرخ ۱۲ درصد است که از طریق حساب یارانه افراد بازپرداخت می‌شود و به عنوان یک نوع روش تامین مالی به شمار می‌رود.
باید توان دولت را برای تامین مالی در نظر گرفت و در حال حاضر با توجه به نرخ تورم و نرخ سود بانکی این تسهیلات برای خانوارها به نوعی یک نوع تسهیلات ارزان قیمت به حساب می آید.
با توجه به تورم ۴۰ درصدی وام یک میلیون تومانی به میزان محدودی در قدرت خرید مردم تاثیر دارد. ولی باید به این نکته پرداخته شود که این یک کمک مالی موقت در شرایط تعطیلی های موقت است. مردم مجبورند نیاز خود را با این توان مالی محدود تنظیم کنند.
اختصاص ۷۵ هزار میلیارد تومان برای کسب و کارهای زیان ده از سوی دولت هم می تواند یک قدم مثبت به حساب بیاید به شرطی که نظارت خوبی روی آن انجام شود و اگر این نظارت‌ها دقیق نباشد و انحراف منابع در این شرایط تورمی ایجاد شود، این مقدار تسهیلات می تواند، آسیب زننده باشد.
